خىتايلار 12 مۇقامنىڭ قۇتقۇزغۇچىسى قىلىپ تەسۋىرلەنگەن كىنو ئىشلەندى

خىتاي شەرقىي  تۈركىستاندىكى ئىشغالىيەت تارىخىنى بۇرمىلاش، ئۆزىنى قۇتقۇزغۇچى قىلىپ كۆرسىتىش ئۈچۈن، تۈرلۈك تەشۋىقاتلارغا ئالاھىدە كۈچەۋاتقان بولۇپ، يېقىندا ۋەن توڭشۇ ئىسىملىك خىتاي مۇزىكانت ئۇيغۇر 12 مۇقامىنىڭ قۇتقۇزغۇچىسى قىلىپ تەسۋىرلەنگەن كىنو سۈرەتكە ئېلىنىپ بولغان.

خىتاي خەۋەر تورىنىڭ 3-ئاپرېلدىكى خەۋىرىدە قەيت قىلىنىشىچە، خىتاي يېقىنقى يىللاردىن بۇيان «ئۇيغۇر مۇقامىنى قۇتقۇزۇۋالغان تۇنجى كىشى» دەپ كۆپتۈرۈپ، بۇرمىلاپ تەشۋىق قىلىۋاتقان ۋەن توڭشۇ تەسۋىرلەنگەن كىنو مونتاژ باسقۇچىغا كىرگەن بولۇپ، مەزكۇر كىنو خىتاينىڭ 2025-يىلىدىكى نۇقتىلىق پىلانلانغان كىنولىرىدىن بىرى ئىكەن.

خەۋەردە مەزكۇر كىنونى سۈرەتكە ئېلىش ئۈچۈن سەككىز ئاي ۋاقىت كەتكەنلىكى، نۆۋەتتە مونتاژ قىلىنىشقا باشلىغانلىقى قەيت قىلىنغان بولۇپ، كىنونى تەييارلاشقا ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق» تەشۋىقات بۆلۈمى ۋە تەڭرىتاغ كىنو ئىستۇدىيەسى مەسئۇل بولغان. كىنوغا ئۇيغۇر رېژىسسور شىرزات ياقۇپ رېژىسسورلۇق قىلغان بولۇپ، داڭلىق ئارتىس، سەنئەتكار ھوشۇر قارى ياشانغان تۇردى ئاخۇن رولىنى ئوينىغان.

خەۋەردە ئۆتمۈشتە تۇردى ئاخۇنغا ئوخشاش خەلق سەنئەتكارلىرىنىڭ ئېچىنىشلىق ھايات كەچۈرىدىغانلىقى، يەرلىك ئەمەلدارلارنىڭ ئۇلارغا ئاھانەت قىلىدىغانلىقى، ئۇلارنىڭ ئەمەلدارلارغا باش كۆتۈرۈپ قارىيالمايدىغانلىقى، كىنودا بۇ نۇقتىنى گەۋدىلەندۈرۈشكە تىرىشقانلىقى تىلغا ئېلىنغان بولۇپ، مەزكۇر تەشۋىقات كىنوسىنىڭ ئەمەلىيەتتە خىتايلارنى ئۇيغۇر خەلقىنىڭ، ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنىڭ، سەنئىتىنىڭ قۇتقۇزغۇچىسى، باشپاناھى قىلىپ كۆرسىتىشنى مەقسەت قىلغانلىقىنى كۆرسىتىپ بەرگەن.

ۋەن توڭشۇ 2023-يىلى 1-ئايدا 99 يېشىدا ئۆلگەن بولۇپ، خىتاي شۇ يىلى ئىيۇل ئېيىدا ئۈرۈمچىدىكى ئاتالمىش «شىنجاڭ» سەنئەت ئىنستىتۇتىدا «ۋەن توڭشۇ مۇقام ئارخىپخانىسى مۇزېيى ئاچقان». بۇ مۇزېيدا ۋەن توڭشۇنىڭ ھاياتىغا مۇناسىۋەتلىك 30 نەچچە پارچە سۈرەت، 10 ماگنىتلىق سىملىق ئاۋاز لېنتىسى ۋە ئون ئىككى يۈرۈش مۇقام ئىزاھاتى قوليازمىسى، يەنە 200 پارچىدىن ئارتۇق مىللىي چالغۇ ئەسۋابلار كۆرگەزمە قىلىنغان.

شەرقىي تۈركىستاندىكى ئىشغالىيىتىنى ئاتالمىش «ئازادلىققا چىقىرىش» دېگەن ئىبارە بىلەن نومۇسسىزلارچە سۈپەتلەپ كەلگەن خىتاي تارىختىن بۇيان بۇ سەپسەتىسىنى بازارغا سېلىشقا ئۇرۇنۇپ كەلدى ۋە يېقىنقى يىللاردا بۇ ھەرىكىتىنى تېخىمۇ كۈچەيتتى. شۇنىڭ جۈملىسىدىن، خىتاي ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ دۇنيا مەدەنىيەت خەزىنىسىگە قوشقان تۆھپىسى ھېسابلىنىدىغان 12 مۇقامنىڭ ھازىرغا قەدەر ساقلىنىپ قېلىشىدا تۇرداخۇن ئاكىغا ئوخشاش ئۇيغۇر خەلق سەنئەتكارلىرىنى ئەمەس، بەلكى نوتا بىلگەنلىكى ئۈچۈن مۇقام رەتلەش خىزمىتىگە قاتنىشىپ قالغان بىر خىتاينى قۇتقازغۇچى سۈپىتىدە كۆپتۈرۈپ تەشۋىق قىلماقتا.