خىتاي تاشقى سودا كارخانىلىرىنى خەتەرگە تەييارلىق قىلىشقا چاقىردى

خىتاي باش مىنىستىرى لى چياڭ خىتاينىڭ تاشقى سودا كارخانىلىرىنى سودا ساھەسىدىكى خەتەرگە تەييار بولۇشقا چاقىرغان.

جەنۇبىي خىتاي سەھەر پوچتىسىنىڭ 21-مارت خەۋەر قىلىشىچە، خىتاي باش مىنىستىرى لى چياڭ خىتاينىڭ تاشقى سودا كارخانىلىرىنى تاشقى مۇھىتنىڭ بارغانسېرى كۈچىيىۋاتقان خىرىسلىرى، بولۇپمۇ ئامېرىكىنىڭ باج ئۆستۈرۈش ھەرىكەتلىرىگە قارشى چىدامچانلىقنى كۈچەيتىشكە چاقىرغان. خىتاينىڭ فۇجيەن ئۆلكىسىدە ئۆتكۈزۈلگەن بىر يىغىندا سۆز قىلغان لى چياڭ تاشقى سودا ۋەزىيىتىنىڭ مۇرەككەپلىكىنى تەكىتلەپ، كارخانىلارنىڭ بازارلارنى كۆپ يۆنىلىشلىك قىلىشى، سودا ئۇسۇللىرىنى يېڭىلىشى ۋە مەھسۇلاتلارنىڭ رىقابەت كۈچىنى ئۆستۈرۈشى كېرەكلىكىنى تەكىتلىگەن.

لى چياڭ يەنە خۇسۇسىي كارخانىلارنىڭ خىتاينىڭ تاشقى سودىسىغا قوشقان تۆھپىسىنىڭ كۆرۈنەرلىك ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىپ، ھۆكۈمەتنى خۇسۇسىي كارخانىلارنى تېخىمۇ كۈچلۈك تەرىقىدە قوللاشقا چاقىرغان. ئۇ يەنە قىسىم شىركەتلەرنى زىيارەت قىلغان. بۇ جەرياندا لى چياڭ ماركا تەسىرىنى كۈچەيتىشنىڭ ۋە تاشقى سودا كارخانىلىرى ئوتتۇرىسىدىكى ھەمكارلىقنىڭ مۇھىملىقىنى تەكىتلەپ، ئۇلارنىڭ پائالىيىتىگە ياردەم بېرىش ئۈچۈن نازارەت ۋە تاموژنا ئۈنۈمىنى ياخشىلاشقا چاقىرغان ۋە خىتاينىڭ تاشقى مەبلەغنى جەلپ قىلىش پىلانىنى قايتا تەكىتلىگەن.

يېقىندىن بېرى ئامېرىكا شىركەتلىرى خىتايدىن چېكىنىشنى تېزلەتكەن بولۇپ، خىتايدىن چېكىنىۋاتقان شىركەتلەرنىڭ %41 نى سانائەت، تەرەققىيات، تەتقىقات ۋە تېخنولوگىيە شىركەتلىرى تەشكىل قىلىدىكەن. گەرچە شىركەتلەرنىڭ %38 ى ئاسىيادىكى باشقا تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەرگە كۆچۈشنى پىلانلىغان بولسىمۇ، ئامېرىكا، ياۋروپا ئىتتىپاقى، ياپونىيە ۋە كورىيە قاتارلىق تەرەققىي قىلغان دۆلەتلەرنىڭ جەلپ قىلىش كۈچى بارغانسېرى ئاشماقتىكەن. ئىقتىسادشۇناسلارنىڭ قارىشىچە، تىرامپ يولغا قويغان باج سىياسىتى كاساتلىشىۋاتقان خىتاي ئىقتىسادىغا تېخىمۇ ئېغىر زىيان ئېلىپ كەلگەن.

ئىقتىسادىي ھەمكارلىق ۋە تەرەققىيات تەشكىلاتى  خىتاي ئىقتىسادىنىڭ ئاستىلايدىغانلىقىنى مۆلچەرلىگەن بولۇپ، بۇ يىل خىتاي ئىقتىسادىنىڭ %4.8 ئۆسىدىغانلىقىنى، 2026-يىلىغا بارغاندا %4.4 كە چۈشۈپ قالىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن.

تەييارلىغۇچى: ئابدۇخەبەر رەجەپ