خىتاي ئاتالمىش «كونا ئۆرپ-ئادەتلەرنى ئۆزگەرتىش» نامىدا ھەرىكەت باشلىدى

ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق» سىياسىي كېڭەش 2025-يىللىق پىلانىدا ئىرقىي قىرغىنچىلىق سىياسىتىگە ئىشارەت قىلىپ، ئاتالمىش «ھەر مىللەت ئاممىسىنىڭ كونا ئۆرپ-ئادەتلەرنى ئۆزگەرتىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش، زامانىۋى مەدەنىيلىك ئىدىيەسىنى كۈندىلىك تۇرمۇشقا سىڭدۈرۈشكە تۈرتكە بولۇش»نى بۇ يىللىق سىياسىي كېڭەش ھەرىكىتى قىلىپ بېكىتكەن.

تەڭرىتاغ تورىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، 19-فېۋرال ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق» پارتىيە كومىتېتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن، سىياسىي كېڭەشنىڭ 2025-يىللىق كېڭىشىش پىلانى بېكىتىلگەن.

مەزكۇر پىلاندا ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق» پارتىيە كومىتېتىنىڭ مەخسۇس تېمىدىكى ھاكىمىيەت ئىشلىرىنى مۇھاكىمە قىلىدىغان دائىمىي كومىتېت يىغىنى، مەخسۇس تېمىدا كېڭىشىش يىغىنى، ئايلىق كېڭىشىش سۆھبەت يىغىنى، يىراق مۇساپىلىك كېڭىشىش يىغىنى قاتارلىق شەكىللەردىن پايدىلىنىپ، ئاتالمىش «مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقىنى كۈچەيتىش، شىنجاڭنى مەدەنىيەت ئارقىلىق ئوزۇقلاندۇرۇش»، شەرقىي تۈركىستاننى خىتاي ئۈچۈن ئەلا سۈپەتلىك دېھقانچىلىق، چارۋىچىلىق مەھسۇلاتلىرى مۇھىم تەمىنات بازىسى بەرپا قىلىش كېرەكلىكى تەكىتلەنگەن.

خىتاي رېجىمىنىڭ كېڭىشىش پىلانى بويىچە، بۇ يىل ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق» سىياسىي كېڭەش يەنە تۇنجى قېتىم يىراق مۇساپىلىك كېڭىشىش يىغىنى ئېچىپ، «دېھقانچىلىق، چارۋىچىلىق رايونلىرىدىكى ھەر مىللەت ئاممىنىڭ كونا ئۆرپ-ئادەتلەرنى ئۆزگەرتىشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، زامانىۋى مەدەنىيلىك ئىدىيەسىنى كۈندىلىك تۇرمۇشقا سىڭدۈرۈشكە تۈرتكە بولۇش» قاتارلىق تېررور سىياسىتىنى ئىجرا قىلىشنى مۇھاكىمە قىلىدىكەن.

خەۋەردە يەنە كېڭىشىش پىلانىنىڭ كونكرېت ئەمەلىيلىشىشىگە كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن، ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق» سىياسىي كېڭەش تەشكىلىي رەھبەرلىكىنى كۈچەيتىش، يۈزتۇرانە كۆرۈشۈش، ئارىلاپ تۇيۇقسىز زىيارەت قىلىش، سوئال قەغىزى تارقىتىپ تەكشۈرۈش، مۇتەخەسسىسلەردىن پايدىلىنىش، ئىستاتىستىكىلىق تەھلىل قىلىش قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنىپ، ئاتالمىش «ھەر مىللەت ئاممىسىنىڭ كونا ئۆرپ-ئادەتلەرنى ئۆزگەرتىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش»، «زامانىۋى مەدەنىيلىك ئىدىيەسىنى سىڭدۈرۈش» كېرەكلىكى تەكىتلەنگەن.

خىتاينىڭ بۇ يىل بېشىدا ئوتتۇرىغا قويۇلغان 2025-يىلىدىكى پىلانلىرىدا شەرقىي تۈركىستاندىكى ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ ئۈزلۈكسىز داۋاملىشىدىغانلىقىغا ئىشارەت قىلىنغان بولۇپ، جۈملىدىن يېڭى بىر يىلدا ئاتالمىش «جۇڭخۇا مىللىتى ئورتاق گەۋدىسى قۇرۇلۇشى»نى ئاساسىي لىنىيە قىلىش، ئاتالمىش «تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش، مۇقىملىقنى قوغداش»نى دائىملاشتۇرۇش، خىتاي رېجىمىنىڭ ئاتالمىش «شىنجاڭ خىزمىتى»دە ئېغىپ كەتمەسلىك، دىننى خىتايچىلاشتۇرۇشتا چىڭ تۇرۇش، چېگرا ئىچى-سىرتىدىكى ئاممىۋى پىكىر يۆنىلىشىگە يېتەكچىلىك قىلىشنى كۈچەيتىش، شەرقىي تۈركىستانغا ئالاقىدار تاشقى كۈرەش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈش قاتارلىق تېررور ئىبارىلىرى ئالاھىدە تەكىتلەنگەنىدى.

گەرچە خىتاي ئىرقىي قىرغىنچىلىقنى ئىنكار قىلىۋاتقان ۋە پۈتۈن دۇنياغا شەرقىي تۈركىستاندىكى ۋەزىيەتنىڭ نورماللاشقانلىقىدەك ساختا ۋەزىيەتنى كۆرسىتىشكە ئۇرۇنۇۋاتقان بولسىمۇ، بىراق خىتاينىڭ بۇ قېتىم ئوتتۇرىغا قويۇلغان ئاتالمىش «ئاممىنىڭ كونا ئۆرپ-ئادەتلەرنى ئۆزگەرتىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش» پىلانلىرى ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ، ئاسسىمىلياتسىيە سىياسىتىنىڭ، ئۇيغۇرلارنىڭ مەدەنىيىتىنى، ئەنئەنە، ئۆرۈپ-ئادەتلىرىنى يوقىتىش، ۋەيران قىلىش جىنايەتلىرىنىڭ داۋاملىق قاتتىق ئىجرا قىلىنىدىغانلىقىنى كۆرسىتىپ بەرمەكتە.

تەييارلىغۇچى: ئابدۇخەبەر رەجەپ