خىتاي ئىسلام دىنىنى بۇرمىلاش سىياسىتىنى قايتا تەكىتلىدى

ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق پارتىيە كومىتېتى» نەزەرىيە ئۆگىنىش مەركىزىي گۇرۇپپىسى 13-دېكابىر مەخسۇس تېمىلىق ئۆگىنىش يىغىنى ئۆتكۈزۈپ، ئىسلام دىنىنى خىتايچىلاشتۇرۇش ھەققىدىكى سىياسىتىنى قايتا تەكىتلىدى.

خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاندىكى تەشۋىقات ئورگىنى تەڭرىتاغ تورىنىڭ خەۋىرىدە بىلدۈرۈلۈشىچە، ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق پارتىيە كومىتېتى» نەزەرىيە ئۆگىنىش مەركىزىي گۇرۇپپىسى 13-دېكابىر مەخسۇس تېمىلىق ئۆگىنىش يىغىنى ئۆتكۈزۈپ، خىتاي كومپارتىيەسى 20-نۆۋەتلىك مەركىزىي كومىتېتى 3-ئومۇمىي يىغىنىنىڭ مەزمۇنىنى ئۆگەنگەن.

يىغىندا ئاتالمىش «ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق پارتىيە كومىتېتى»نىڭ سېكرېتارى ما شىڭرۈي: «يېڭى دەۋردىكى پارتىيەنىڭ دىن خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەپ، دىننى سوتسىيالىزم جەمئىيىتىگە ئۇيغۇنلاشتۇرۇشقا پائال يېتەكلەش كېرەك» دەپ بىلجىرلىغان.

يىغىنغا قورچاق ئەمەلدارلاردىن ئەركىن تۇنىياز، زۇمرەت ئوبۇل، نۇرلان ئەبىلمەجىن قاتارلىقلار قاتناشقان بولۇپ، ئۇلار «دىننى خىتايچىلاشتۇرۇش يۆنىلىشىدە چىڭ تۇرۇش» تېمىسىدا سۆز قىلىشقان.

يىغىندا ما شىڭرۈي نۆۋەتتىكى شەرقىي تۈركىستاننىڭ رېئال ئەھۋالىنىڭ ئەكسىچە بىلجىرلاپ: «دىن ئىشلىرىنى ئىدارە قىلىش ئىقتىدارىنى داۋاملىق ئۆستۈرۈپ، پارتىيەنىڭ دىنىي ئېتىقاد ئەركىنلىكى سىياسىتىنى تولۇق، دەل جايىدا، ئومۇميۈزلۈك ئىزچىللاشتۇرۇش كېرەك» دېگەن.

ھالبۇكى، خىتاي ئىشغالىيەت تارىخىدىن بېرى شەرقىي تۈركىستاندا ئىسلام دىنىغا قارشى تېررورلۇق سىياسىتىنى ئىزچىل داۋاملاشتۇرۇپ كېلىۋاتقان بولۇپ، يېقىنقى يىللاردا شەرقىي تۈركىستاندا ئوچۇق-ئاشكارا ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈرگۈزۈشكە باشلىدى ۋە مىليونلىغان شەرقىي تۈركىستان خەلقىنى مۇسۇلمان بولغانلىقى، ئۇيغۇر بولغانلىقى سەۋەبلىك تۈرمە ۋە جازا لاگېرلىرىغا قامىغاندىن سىرت، خىتايلاشتۇرۇش، ئاسسىمىلياتسىيە قىلىش، جۈملىدىن ئاتالمىش «ئىسلام دىنىنى خىتايچىلاشتۇرۇش» سىياسىتىنى كۈچەپ ئىجرا قىلدى. بۇنىڭ نەتىجىسىدە 16 مىڭدىن ئارتۇق مەسچىت چېقىۋېتىلدى ياكى بۇزۇۋېتىلدى. مىڭلىغان ئۆلىمالار تۈرمە ۋە جازا لاگېرلىرىدا ئۆلتۈرۈلدى ياكى ئۇزۇن يىللىق كېسىۋېتىلدى. ئۆيىدىن قۇرئان كەرىم ۋە باشقا دىنغا ئالاقىدار ھەرقانداق كىتاب تېپىلغان كىشىلەرنى نەچچە ئون يىللىق قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلدى. خىتاينىڭ بۇ خىل تېررور سىياسىتى ئىزچىل داۋام قىلماقتا.

دەرۋەقە خىتاي رېجىمى 20-قۇرۇلتاينى ئۆتكۈزگەندىن كېيىنلا قۇرۇلتايدا ئېلان قىلىنغان سىياسەتلەرنى ئىجرا قىلىش ھەرىكىتىنى باشلىغان بولۇپ، ئاشكارا ھالدا ئىسلام دىنىنى بۇرمىلاش جىنايىتىنى خەلقئاراغا ئېلان قىلىپ: «ئىسلام دىنىنى خىتايچىلاشتۇرۇش بويىچە دىنىي بىلىملەرنى چۈشەندۈرۈش، سۆزلەش خىزمىتىنى كۈچەيتىپ، دىننى سوتسىيالىزم جەمئىيىتىگە ئۇيغۇنلاشتۇرۇشقا يېتەكلەش كېرەك» دەپ بىلجىرلاپ، ئىسلامغا قارشى مەيدانىنى يەنە بىر قېتىم ئاشكارىلىغانىدى.

كۆزەتكۈچىلەر ئىسلام دۈشمەنلىكى سىياسىتىگە قارشى ئىسلام دۇنياسىدىن ھېچقانداق قارشىلىق كۆرمىگەن خىتاينىڭ ئىسلام دىنىنى بۇرمىلاش سىياسىتىنى داۋاملاشتۇرۇشقا ئۇرۇنۇۋاتقانلىقىنى، خەلقئارا جەمئىيەت، بولۇپمۇ ئىسلام دۇنياسى خىتاينىڭ بۇ خىل تېررور سىياسىتىگە قارشى ئاۋاز چىقارمىغان تەقدىردە، خىتاينىڭ تېخىمۇ ھەددىدىن ئاشىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈشمەكتە.

تەييارلىغۇچى: ئابدۇخەبەر رەجەپ