- خىتايلار ئىقتىسادنىڭ چېكىنىشى سەۋەبلىك چەت ئەلگە قېچىشنى پىلانلىماقتا
- خىتاينىڭ يېڭى تەكلىپى بېرمىدا تالاش-تارتىش قوزغىدى
- خىتاينىڭ زور بىر تۈركۈم شىركەتلىرى مەجبۇرىي ئەمگەك جازا تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلدى
- خەلقئارا ئاممىۋى تەشكىلاتلار يەرمەنكىسىدە شەرقىي تۈركىستان مەسىلىسى تونۇشتۇرۇلدى
- ياپونىيە خىتاينىڭ ھەربىي ھەرىكەتلىرىگە نارازىلىق بىلدۈردى
- چەت ئەلدىكى موڭغۇللار ئامېرىكىنىڭ يېڭى قانۇنىنى قارشى ئالدى
- پاكىستان خىتايغا ئەجەللىك زەربە بېرىۋاتقان قوراللىقلارغا قارشى يېڭى ھۇجۇم قوزغىدى
- بېسىم ۋە جازالارغا قارىماي شەرقىي تۈركىستاننىڭ تاشقى سودىسى داۋاملىق ئاشقان
- خىتاي بىلەن پاكىستان ئاتالمىش «تېررورلۇققا قارشى» مانېۋىر ئۆتكۈزمەكچى
- ئامېرىكا بىلەن فىلىپپىن ھەربىي ئىستىخبارات ئۇچۇرلىرىنى ئورتاقلىشىش كېلىشىمى ئىمزالىدى
بىلىنكېن: خىتاي ئۇيغۇرلارغا ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈرگۈزمەكتە
ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئانتونى بىلىنكېن ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىدە قىلغان سۆزىدە خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاندا ئۇيغۇر قاتارلىق مىللەتلەرگە ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈرگۈزۈۋاتقانلىقىنى قايتا تەكىتلىدى.
ئامېرىكا ئاۋازىنىڭ خەۋىرىدە بىلدۈرۈلۈشىچە، 2-مارت ب د ت دا «دۇنيا كىشىلىك ھوقۇق خىتابنامىسى» ماقۇللانغانلىقىنىڭ 75 يىللىقىنى خاتىرىلەش يىغىنى ئېچىلغان. يىغىنغا ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئانتونى بىلىنكېن سىنلىق نۇتۇق سۆزلىگەن. ئۇ نۇتقىدا خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاندىكى ئۇيغۇر ۋە باشقا مىللەتلەرگە ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈرگۈزۈۋاتقانلىقى ۋە ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەت سادىر قىلىۋاتقانلىقىنى قايتا تىلغا ئېلىپ، بۇ مەسىلىگە قاتتىق دىققەت قىلىۋاتقانلىقىنى تەكىتلىگەن.
ئۇ بۇلتۇر ئاۋغۇست ئېيىدا ب د ت كىشىلىك ھوقۇق ئالىي ئەمەلدارى ئىشخانىسىنىڭ شەرقىي تۈركىستان ھەققىدە ئېلان قىلغان دوكلاتىنى نەقىل كەلتۈرۈپ، خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستان خەلقىنى خالىغانچە تۇتقۇن قىلىش، ئەركىنلىكتىن مەھرۇم قىلىش، قىيىن-قىستاققا ئېلىش ۋە جىنسىي زوراۋانلىق قىلىش قاتارلىق ئېغىر زىيانكەشلىك قىلمىشلىرىنى ئەسكەرتىپ ئۆتكەن ۋە بۇ جىنايەتلەرنىڭ ئىشەنچلىك پاكىتلار ئارقىلىق بېكىتىلگەنلىكىنى بىلدۈرگەن.
بۇلتۇر باچېلېت ئىشخانىسى تەييارلاپ ئېلان قىلغان 48 بەتلىك دوكلاتتا: «خىتاينىڭ ئۇيغۇر ۋە باشقا مۇسۇلمان مىللەتلەرنى ئاساس قىلغان خالىغانچە ۋە كەمسىتىش خاراكتېرلىك تۇتۇپ تۇرۇش قىلمىشىنىڭ دەرىجىسى قانۇن ۋە سىياسەتكە ئاساسلانغاندا، شەخسلەر ۋە گۇرۇپپىلار بەھرىمەن بولۇۋاتقان ئاساسىي ھوقۇقلارنى تېخىمۇ ئومۇميۈزلۈك چەكلىگەن ۋە مەھرۇم قىلغان ئەھۋال ئاستىدا خەلقئارالىق جىنايەت شەكىللەندۈرگەن بولۇشى، بولۇپمۇ ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەت شەكىللەندۈرگەن بولۇشى مۇمكىن» دەپ خۇلاسە قىلىنغانىدى.
دوكلاتتا خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاندا ئاتالمىش «تەربىيەلەش مەركىزى» دەپ ئاتىۋالغان جازا لاگېرلىرىدىكى قىيىن-قىستاققا ئېلىش، نامەلۇم دورىلارنى مەجبۇرىي يېگۈزۈش، ناچار شارائىتتا تۇتۇپ تۇرۇش، ئاياغ-ئاستى قىلىش... قاتارلىق جىنايەتلەر قەيت قىلىنغان ۋە «بۇ ھەقتىكى مەلۇماتلار ئىشەنچلىك» دەپ باھا بېرىلگەنىدى.
تەييارلىغۇچى: ئابدۇخەبەر رەجەپ